Làn sóng đua tăng lãi suất huy động VND có kích hoạt lạm phát?

Khát vốn?

Cùng với việc tăng lãi suất huy động, các ngân hàng còn tái áp dụng chương trình khuyến mãi cho khách hàng gửi tiết kiệm nhằm thu hút thêm nguồn tiền VND.

Ngân hàng An Bình, từ ngày 10-6, cho ra đời 2 sản phẩm tiết kiệm mới “Tiết kiệm Tỷ phú” và “Tiết kiệm Phú quý” với lãi suất rất hấp dẫn lên tới 9,99%/năm. Ngân hàng Đông Nam Á (SEABank) cũng vừa nâng mức lãi suất tiền gửi VND kỳ hạn 6 tháng lên 8,1%-8,34%/năm và mức lãi suất cao nhất 9%-9,24%/năm cho kỳ hạn 24-36 tháng. DongA Bank áp dụng mức lãi cao nhất 8,82%/năm, kỳ hạn 36 tháng. Các kỳ hạn ngắn 3-8 tháng dao động từ 7,56%-7,86%/năm. Ngân hàng ACB cũng nâng lãi suất tiền gửi tiết kiệm bằng VND kỳ hạn 36 tháng lên 8,8%/năm (mức lãi suất này chưa cộng lãi suất thưởng).

Đứng đầu danh sách đẩy lãi suất huy động lên gần kịch trần để giữ chân khách hàng là HDBank. Từ ngày 16-6, HDBank chính thức điều chỉnh tăng lãi suất huy động VND với tên gọi “sản phẩm tiết kiệm siêu lãi suất” kỳ hạn 36 tháng lên 10,1%/năm. Đối với lãi suất tiết kiệm thường, lãi suất điều chỉnh tăng mạnh nhất ở kỳ hạn 36 tháng từ 9,2% lên 9,8%/năm. Kỳ hạn 24 tháng, tăng từ 9,0% lên 9,4%/năm...

Giao dịch tại Ngân hàng BIDV chi nhánh TPHCM. Ảnh: ĐỨC TRÍ

Theo lãnh đạo một số ngân hàng, thời điểm này các khách hàng thực hiện rút vốn đã gửi từ năm ngoái, lúc lãi suất huy động đang ở đỉnh cao trên 20%/năm. Thêm vào đó, một nguồn tiền không nhỏ được khách hàng rút ra đổ vào các kênh đầu tư có mức sinh lời cao hơn như chứng khoán, bất động sản, vàng, khiến các ngân hàng không thể không tăng tốc huy động vốn để cho vay. Đặc biệt là khi dư nợ tín dụng cho vay hỗ trợ lãi suất và tín dụng tiêu dùng đang gia tăng tạo lực hút đồng vốn lớn.

Để có tiền cho vay, cuộc đua lãi suất giữa các ngân hàng ngày càng trở nên căng thẳng hơn và lãi suất đầu vào liên tục được các ngân hàng đẩy lên cao. Nhiều ngân hàng phải tăng cường thiết kế các sản phẩm tiết kiệm để thu hút khách hàng, thu hút vốn đầu vào để phục vụ đầu ra - cho vay.

Rủi ro đang... chờ đợi

Thị trường chứng khoán tăng nóng và giá cả thị trường có chiều hướng tăng không khỏi khiến nhiều người lo ngại về những rủi ro đang chờ đợi phía trước, đặc biệt là tình trạng tái lạm phát.

Kể từ khi triển khai chương trình cho vay hỗ trợ lãi suất, tổng dư nợ tín dụng của các TCTD tăng lên nhanh chóng qua từng tháng. Theo chuyên gia tài chính ngân hàng Doãn Hữu Tuệ, quyết định tăng lãi suất huy động của các ngân hàng đều dựa trên nhu cầu tín dụng tăng mạnh trong các tháng vừa qua và đang có xu hướng tăng lên khi gói hỗ trợ lãi suất thứ hai của Chính phủ cho vốn trung và dài hạn bắt đầu được triển khai rộng.

Hơn nữa, do sức ép cạnh tranh, các ngân hàng không thể đứng yên trước xu hướng tăng lãi suất của ngân hàng khác - nếu không muốn mất khách hàng - đã góp phần tạo nên vòng xoáy tăng lãi suất. Các chỉ tiêu kinh doanh khả quan trong quý 1 cũng giúp các ngân hàng mạnh tay hơn trong các quyết định tăng lãi suất huy động.

Ở một góc độ khác, ông Tuệ cho rằng, với mức 10,1%/năm hiện nay, lãi suất huy động VND chỉ còn cách trần lãi suất theo quy định của Ngân hàng Nhà nước có 0,4%. Trong khi, để bảo đảm ngân hàng hoạt động có lãi, mức chênh giữa lãi suất cho vay và lãi suất huy động phải từ 2,5% - 3%/năm.

Thông thường, tăng trưởng tín dụng với tăng trưởng huy động phải tương ứng với nhau để đảm bảo sự cân đối giữa đầu vào (huy động) và đầu ra (tín dụng). Tuy nhiên, thực tế cho thấy, gần đây tăng trưởng huy động thấp trong khi đó tăng trưởng tín dụng lại cao. Có nhiều nguyên nhân để dòng tiền lưu chuyển không cân đối, trong đó có sự sôi động trở lại của thị trường chứng khoán. Trước đây, thay vì người ta gửi tiền vào ngân hàng thì bây giờ lại rút ra để chuyển vào thị trường chứng khoán hay kinh doanh vàng, ngoại tệ, đất đai.

Một lý do nữa là nếu cho vay nhiều mà không huy động được sẽ dẫn đến ngân hàng mất khả năng thanh khoản. Khi khả năng thanh khoản không còn, các ngân hàng lại lao vào cuộc đua tăng lãi suất huy động. Đây là nguyên nhân khiến nhiều chuyên gia kinh tế cảnh báo về nguy cơ lạm phát quay trở lại.

Một số chuyên gia lo ngại rằng, nếu kích cầu đầu tư thông qua việc nới lỏng tín dụng cho các tập đoàn, tổng công ty, doanh nghiệp mà thiếu sự thẩm định và giám sát thận trọng thì kết quả rất có thể nền kinh tế sẽ không phát triển như mong đợi, lạm phát “phi mã” bị kích hoạt trở lại.

Theo SGGP