Theo bản nghiên cứu Standard Chartered vừa công bố, kinh tế Việt Nam sẽ phục hồi khiêm tốn trong năm 2013 và các dòng đầu tư nước ngoài tiếp tục tìm đến.
“Việt Nam - Con tàu đang dần thẳng hướng” là tiêu đề Standard Chartered đặt cho bản nghiên cứu và dự báo này.
Sẽ đón làn sóng dịch chuyển
Nhóm nghiên cứu dự đoán tăng trưởng GDP của Việt Nam năm 2013 sẽ phục hồi khiêm tốn ở mức 5,5%, sau khi giảm xuống mức thấp nhất kể từ năm 2000 khi Chính phủ tiến hành triển khai chính sách thắt chặt tiền tệ và đối mặt với những khó khăn trong việc quản lý các công ty có vốn sở hữu nhà nước. Đầu tư và xuất khẩu là những lĩnh vực dự kiến sẽ đóng góp lớn nhất cho sự phục hồi này.
Xuất khẩu của Việt Nam vẫn phát triển tốt trong giai đoạn suy thoái kinh tế toàn cầu gần đây. Xuất khẩu đồ điện tử đã tăng gấp đôi trong 9 tháng đầu năm 2012, và trở thành một trong những nước xuất khẩu dẫu đầu khu vực châu Á. Lợi thế về chi phí đã biến Việt Nam trở thành thị trường lắp ráp mới có tính cạnh tranh cao.
Standard Chartered dự đoán sẽ có sự di chuyển của các nhà máy từ các nước đang phát triển khác về Việt Nam và điều này sẽ tiếp tục có lợi cho khu vực thương mại Việt Nam. Các hiệp định thương mại tự do đang trong quá trình đàm phán cũng sẽ góp phần phát triển thương mại xuất khẩu trong những năm tới.
“Đầu tư có khả năng trở lại đà phát triển trong năm 2013 khi Chính phủ nỗ lực thu hút đầu tư nước ngoài vào cơ sở hạ tầng. Làn sóng chuyển dịch của các nhà máy toàn cầu về những thị trường chi phí thấp hơn như Việt Nam sẽ tạo điều kiện để đầu tư vào Việt Nam phát triển mạnh mẽ”, báo cáo nhận định.
Theo nhóm nghiên cứu, tăng trưởng tiêu dùng nội địa có xu hướng duy trì ổn định trong bối cảnh Việt Nam đang tiến đến xếp hạng thu nhập trung bình. Sự hồi phục dần của nền kinh tế và sự cởi mở của Chính phủ trong cải cách cùng triển vọng tăng lương trong năm 2013 sẽ làm tăng niềm tin người tiêu dùng và tiêu dùng nội địa.
Họ kỳ vọng lạm phát chỉ số tiêu dùng sẽ ở mức khiêm tốn hơn trong năm 2013 sau đợt tăng đột biến giá thực phẩm năm 2011, rủi ro lạm phát sẽ tăng trên dự đoán vẫn là một mối quan ngại. Nếu xảy ra tình trạng lạm phát cơ bản tiếp tục tăng sẽ dẫn đến lạm phát chung tăng cao hơn trong năm 2013, trong đó khả năng giá thực phẩm tăng trở lại cũng là yếu tố cấu thành.
Hai vấn đề của ngành ngân hàng
Theo quan điểm của Standard Chartered, hiện có hai vấn đề đáng chú ý trong ngành ngân hàng Việt Nam.
Thứ nhất là tăng trưởng tín dụng nhanh hơn rất nhiều so với tăng trưởng huy động. Việc tăng trưởng tín dụng chậm lại gần đây có thể là tín hiệu đầu tiên của việc các doanh nghiệp đang giảm đòn bẩy nợ. Việc này nếu được duy trì có thể giúp cải thiện sức khỏe ngành tài chính.
Thứ hai là tỷ lệ nợ xấu cao. Ngân hàng Nhà nước đánh giá tỷ lệ nợ xấu đang ở mức 8 - 10% trong khi thị trường đánh giá tỷ lệ này ở mức cao hơn (15% - 20%). Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước đều gửi đi những tín hiệu rằng sẽ giải quyết vấn đề này. Các tín hiệu này là rất tích cực, tuy nhiên vẫn chưa có thông tin chi tiết về kế hoạch thực hiện.
Cải cách doanh nghiệp nhà nước được nhóm nghiên cứu cho là một cách để giải quyết nợ xấu trong bối cảnh một phần lớn nợ xấu của Việt Nam liên quan đến nhóm này - nhóm hiện chiếm tới 35% nền kinh tế Việt Nam. Tuy nhiên, các doanh nghiệp này lại kém hiệu quả hơn trong việc sử dụng nguồn vốn, nhân lực đầu vào và phải chịu áp lực tái cấu trúc.
Chính phủ dự định sẽ thành lập một đơn vị quản lý các doanh nghiệp nhà nước với mục tiêu giảm số lượng các doanh nghiệp lớn trực thuộc quản lý của Thủ tướng Chính phủ xuống dưới 10 thay cho con số 21 như hiện nay. Công tác chuẩn bị được dự kiến sẽ bắt đầu từ 2013, và nếu việc này được triển khai đúng kế hoạch đã đề ra thì sẽ giúp tăng mức độ tín nhiệm của Chính phủ. Ngược lại, nếu thất bại sẽ kéo theo quá trình tái cấu trúc trở nên khó khăn hơn và xếp hạng tín nhiệm có thể sẽ tiếp tục bị hạ bậc, sau khi Moody's thực hiện hạ bậc tín nhiệm trong tháng 9/2012.
Về lãi suất, Standard Chartered kỳ vọng Ngân hàng Nhà nước sẽ giữ ổn định trong suốt năm 2013 và thận trọng với rủi ro lạm phát sẽ lại tăng trên mức dự đoán. “Việc cắt giảm lãi suất quá nhanh gây nên lo ngại về độ tín nhiệm của Ngân hàng Nhà nước. Chúng tôi cho rằng Ngân hàng Nhà nước sẽ thận trọng hơn trong năm 2013 để đạt được mục tiêu lạm phát (dưới 8%) và xây dựng lại dự trữ ngoại hối trong trường hợp không có rủi ro lớn về giảm dự trữ nào phát sinh”.
Về ngoại hối, báo cáo dự tính tỷ giá USD/VND sẽ duy trì ổn định xung quanh mức 21.000 trong năm 2013. Sự ổn định trong cán cân thương mại và chỉ số tiêu dùng lạm phát thấp là những tín hiệu khả quan cho VND. Tương tự, sự chậm lại của nền kinh tế trong nước cũng hỗ trợ sức mạnh của đồng nội tệ.
Thêm vào đó, Standard Chartered kỳ vọng lãi suất cơ bản sẽ duy trì ở mức 10% trong năm 2013 do rủi ro lạm phát cơ sở vẫn còn ở mức cao.
“Điểm yếu đối với tiền đồng là nợ xấu trong các ngân hàng và độ tin cậy của chính sách thấp. Tuy nhiên, tỷ lệ nợ xấu cao sẽ chỉ có thể trở thành nguy hiểm cho tiền đồng khi những khoản nợ xấu này leo thang thành một cuộc khủng hoảng ngân hàng lan rộng, đánh mạnh vào niềm tin vào hệ thống tài chính và nền kinh tế. Tuy nhiên, đây không phải là kịch bản mà chúng tôi dự kiến”, báo cáo viết.
Theo VnEconomy